[ Pobierz całość w formacie PDF ]

KŁAMSTWA

O MIŁOŚCI

Jak przestać zabiegać o miłość, aprobatę                     i uznanie, aby je w końcu znaleźć

Byron Katie

Michael Katz

Przełożył Zbigniew Kościuk

GU

Adamowi Lewisowi w dowód miłości i wdzięczności

Tytuł oryginału: I Need Your Love - Is This True? How to Stop Seeking Love, Approval, and Appreciation and Start Fmdmg Them Instead

Copyright © 2005 by Byron Kathleen Mitchell

Foreword copyright © 2005 by John Tarrant

Ali rights reserved. This translation published by arrangement

with Harmony Books, a diyision of Random House, Inc.

Copyright to the Polish Edition © 2007 by G+J Gruner+Jahr Polska Sp. z o.o. & Co. Spółka Komandytowa 02-677 Warszawa, ul. Wynalazek 4

Dział handlowy: tel. 022 640 07 25, 022 607 02 56 (57, 59) w 221, 380 faks 022 607 02 61

Sprzedaż wysyłkowa Dział obsługi klienta: tel. 022 607 02 62

Redakcja: Dorota Wojciechowska-Ring

Korekta: Magdalena Szroeder

Projekt okładki: M.S.E.

Redakcja techniczna: Mariusz Teler

Redaktor prowadząca serię: Agnieszka Koszałka

Skład i łamanie: SEPIA, Warszawa Druk: Białostockie Zakłady Graficzne SA

ISBN: 978-83-60376-12-6

Wszelkie prawa zastrzeżone. Reprodukowanie, kopiowanie w urządzeniach przetwarzania danych, odtwarzanie w jakiejkolwiek formie oraz wykorzystywanie w wystąpieniach publicznych - również częściowe - tylko za wyłącznym zezwoleniem wlaściciela praw autorskich.

SPIS TREŚCI

PRZEDMOWA              11

SŁOWO WSTĘPNE                                             17                             WPROWADZENIE                                                                                               19

Miłość jest cudowną rzeczą. Chyba że o nią zabiegamy, pra­gniemy za wszelką cenę ją zatrzymać lub mamy poczucie, że jej nie doświadczamy, każdą godzinę dnia wypełniają wów­czas trudne, bolesne myśli o naszych związkach z innymi. W książce tej przedstawiliśmy podejście, które jest znacznie łatwiejsze i bardziej skuteczne od tradycyjnego sposobu po­stępowania. Dzięki zawartym w niej wskazówkom i ćwicze­niom dowiesz się, jak znaleźć spełnienie w miłości i stać się panem własnego szczęścia.

ROZDZIAŁ 1   CZY WIERZYSZ WŁASNYM MYŚLOM                        21

Naszą najbardziej intymną relacją jest związek z własnymi myślami. Od stosunku do własnych myśli zależy wszystko in­ne, a szczególnie sposób, w jaki odnosimy się do innych ludzi. Jeśli uwierzymy stresującym myślom, nasze życie będzie peł­ne stresów. Jeśli je zakwestionujemy, zaczniemy kochać życie i wszystko, co się w nim kryje.

ROZDZIAŁ 2   ZAKWESTIONOWANIE WŁASNYCH MYŚLI O MIŁOŚCI           30

Dopóki nie zrozumiemy własnych myśli, nie będziemy odno­sili się do innych ludzi ani do samych siebie, lecz do własnych wyobrażeń, których nie zakwestionowaliśmy. Taki sposób po­stępowania rodzi cierpienie i izoluje. Metoda badania myśli

zaprezentowana w tej książce pozwala na stwierdzenie, czy dana myśl jest prawdziwa oraz jaki wpływ wywiera na nasze życie. Pozwala również doświadczyć tego, kim moglibyśmy być, gdybyśmy nie dawali jej wiary Na kolejnych stronach przeanalizujemy powszechne, bolesne myśli na temat rela­cji międzyludzkich, przekonamy się też, czy są one praw­dziwe.

ROZDZIAŁ 3   POSZUKIWANIE APROBATY                             40

W tym rozdziale analizujemy jedną z najbardziej bolesnych myśli na temat relacji międzyludzkich - myśl, że trzeba zdo­być miłość i aprobatę innych ludzi. Nasze dociekania roz­poczniemy od opisu tego, jak wygląda nasze życie, gdy za­biegamy o miłość i aprobatę innych. Przygotowaliśmy również kilka ćwiczeń, które pomogą w dokonaniu zdumie­wającego odkrycia - ujawnienia, że najbardziej powszechne przekonania o tym, czego trzeba, aby być lubianym, kocha­nym i szanowanym, są fałszywe i prowadzą do fałszywego, stresującego życia. Znajdują się tu również ćwiczenia, po­zwalające doświadczyć ulgi i poczucia bliskości, które powsta­ją, gdy przebywamy z innymi ludźmi, nie zabiegając o ich aprobatę.

ROZDZIAŁ 4   ZAKOCHANIE                                        71

Dlaczego stan zakochania jest taki przyjemny? Dlaczego są­dzimy, że źródłem uczucia miłości jest druga osoba? Dlacze­go miłość słabnie? Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale pomo­gą odkryć, czym naprawdę jest miłość - stanem, który nigdy nie zamiera, nie jest też zależny od czegokolwiek lub kogo­kolwiek na zewnątrz nas.

ROZDZIAŁ 5   LUDZIE NIE KOCHAJĄ - ONI CZEGOŚ PRAGNĄ               81

W rozdziale tym analizujemy, co się dzieje, gdy zawieramy ro­mantyczne związki, opierając się na błędnych wyobrażeniach na temat osoby partnera oraz fałszywej koncepcji miłości. Obalamy powszechny mit, że w miłości chodzi o spełnienie

pragnień i zaspokojenie własnych potrzeb. Ćwiczenia, które przygotowaliśmy, pomogą zrozumieć różnicę pomiędzy pra­gnieniem i miłością.

ROZDZIAŁ 6   WARSZTATY RELACJI MIĘDZYLUDZKICH

W rozdziale 6. przedstawiono wiele przykładów pokazują­cych, jak znikają problemy w relacjach międzyludzkich, kiedy bezlitośnie osądzamy partnera, a następnie kwestionujemy własne myśli.

ROZDZIAŁ 7   MÓJ PARTNER MA POWAŻNE WADY

Rzekome wady partnera stanowią okazję do samorozwoju. To, co postrzegamy jako fakt, może być kolejną myślą, która nie została zakwestionowana. Rozdział 7. kończy się opowie­ścią o rozmowie, którą Katie przeprowadziła z pewną kobie­tą w Amsterdamie. W jej wyniku historia małżeństwa stojące­go na krawędzi rozwodu przekształciła w historię miłosną.

ROZDZIAŁ 8   PIĘĆ SEKRETÓW WOLNOŚCI W SPRAWACH SERCA

Jeśli jesteś przekonany, że koniecznie kogoś potrzebujesz, że bez tej osoby nie dasz sobie rady w życiu, że ludzie i świat nie dają ci tego, czego pragniesz, w rozdziale tym znajdziesz sku­teczne rozwiązania, które przyjdą ci z pomocą.

ROZDZIAŁ 9   PRZEMIANA MAŁŻEŃSTWA

Prawdziwa historia o małżonkach, którzy dzięki badaniu włas­nych myśli ocalili łączący ich związek.

ROZDZIAŁ 10 O CZŁOWIEKU, KTÓREGO NIE SPOSÓB POKOCHAĆ

Teraz już nic nie oddziela nas od miłości z wyjątkiem nieroz­wiązanych problemów wewnętrznych. Wskazówki zawarte w tym rozdziale pomogą wam w ich określeniu. Dzięki nim uwolnicie się od tego, czego najbardziej się wstydzicie, czego nie potraficie przebaczyć, co nadal budzi waszą niechęć, co ukrywacie, oraz od słów krytyki, których nie potraficie przy­jąć z otwartymi ramionami.

ROZDZIAŁU  ŻYCIE W MIŁOŚCI                                       221

Jak wygląda miłość uwolniona od dążeń, pragnień i potrzeb•' W rozdziale tym przytaczamy relacje kilkorga spośród tysięcy ludzi, którzy zastosowali metodę opisaną w tej książce.

ROZDZIAŁ 12 CZYSTA MIŁOŚĆ                                       245

Opis doświadczenia miłości, która jest tak głęboko ugrunto­wana, że na zewnątrz niej nie ma już niczego innego.

NARZĘDZIA SŁUŻĄCE DO BADANIA WŁASNYCH MYŚLI                    247 PODZIĘKOWANIA                                                255

PRZEDMOWA John Tarrant

Autor książki Bring Me the Rhinoceros and Other Zeń Koans to Bring You Joy (Przyprowadź mi nosorożca i inne koany zeń, które dostarczą ci radości)

Byron Kathleen Mitchell (to prawda, że rodzice nadali jej imię By-ron, a właściwie Byron Kathleen Reid) dokonała niezwykłego odkry­cia związanego z naturą miłości i od tego czasu nieprzerwanie się nim dzieli. Poznasz je dzięki lekturze tej książki. Gdy zrozumiesz, o co chodzi, wszystko stanie się jasne, a metoda czterech pytań zmieni twoje życie. W moim wypadku okazała się ona niezwykle skuteczna. Aby Czytelnicy nie sądzili, że autorka jest kimś niezwykłym i wyjąt­kowym i że w jakiś sposób różni się od innych ludzi, dzięki czemu jest zdolna do rzeczy, których oni nie potrafiliby dokonać, przedstawię garść faktów z jej życia. Mam nadzieję, że w ten sposób przekonacie się, iż jej metoda może być skuteczna także dla was. Byron Katie, tak jak my wszyscy, prowadziła całkiem zwyczajną egzystencję wypełnio­ną trudnościami i sukcesami, błędami i mądrymi decyzjami.

W dawnych opowieściach z pustyni przybywają mędrcy o długich włosach, ubrani w długie szaty - widać taka była tam moda - którzy nie mogą się powstrzymać, aby nie opowiedzieć innym o swoim od­kryciu. W Stanach Zjednoczonych tacy mędrcy wyglądają często całkiem zwyczajnie, np. mają długie włosy, polakierowane paznok­cie i doświadczenia w handlu nieruchomościami. Byron Kathleen Mitchell (wszyscy nazywają ją Katie) była agentem nieruchomości i chociaż nie ma długich włosów i nosi ubrania marki Eileen Fisher, musi mówić o tym, co odkryła.

12              byron katie I michael katz

Katie naprawdę pochodzi z pustynnego rejonu kraju, z Barstow, co jest pierwszym faktem, który pojawia się w „micie stworzenia" opi­sującym dzieje jej niezwykłego odkrycia. Barstow leży na pustyni Mo-jave, w południowej Kalifornii, i jest ostatnim przystankiem na dro­dze do Arizony. Znajduje się tam bocznica kolejowa, wojskowa baza sił powietrznych i schludne rzędy domków, przed którymi personel bazy uprawia kwiaty; z tyłu rozciąga się szeroki widok na pustynię. Pustynia Mojave jest ponura nawet w kategoriach pustyni - nie ma tam fantazyjnych kaktusów - z drugiej strony jest naprawdę piękna, jeśli człowiek potrafi to dostrzec. Gdybyście o zachodzie słońca po­szli tam razem z Katie, poczulibyście ciepły powiew wiatru. Skały na­brałyby delikatnego odcienia brązu i żółci, czerni i czerwieni, a cienie zabarwiły się na niebiesko. Katie zaprowadziłaby was w górę kanio­nu, gdzie biją ukryte źródełka, a wówczas zaczęlibyście uważać pu­stynię za przyjazne miejsce i uwierzyli, że była jej nauczycielem.

Historia życia Katie jest wyjątkowa, chociaż mogłaby być historią każdego z nas. Kiedyś była szczęśliwą żoną i matką trójki dzieci. Mia­ła męża, który ją kochał i lubił swoją pracę. Później wszystko zaczęło się psuć, aby pewnego dnia runąć na dobre. Katie przytyła, zaczęła pić, zawładnęły nią gniew i lęk, sypiała z rewolwerem pod poduszką. Chociaż trzymanie rewolweru pod poduszką nie jest w Barstow tak niezwykłe jak w San Francisco, mimo to wzbudziło niepokój człon­ków jej rodziny Katie nadal prowadziła firmę, lecz czuła się komplet­nie zagubiona i miała bardzo niskie poczucie własnej wartości. Do te­go momentu jest to całkiem zwyczajna opowieść i zwyczajne, chociaż bolesne, cierpienie - człowiek wędruje przez życie, rozglądając się dokoła, aż nagle coś nieoczekiwanie go uderza i przyciąga uwagę.

Zwykle interesująca część opowieści rozpoczyna się w chwili, gdy główny bohater spada z osła i tak też było w wypadku Katie. Pogrążyła się w głębokim kryzysie i nic nie wskazywało na to, że pro­blemy rozwiążą się same. Był to głęboki kryzys obejmujący całe jej życie. Rodzina zastanawiała się, czy Katie nie zwariowała. W końcu Katie rozpoczęła leczenie w klinice zaburzeń odżywiania, ponieważ

kłamstwa O MIŁOŚCI               13

był to jedyny program finansowany z jej ubezpieczenia zdrowotne­go - ot, taki malutki, praktyczny amerykański akcent. Jednak terapia ani leczenie nie pomogły jej. Pewnego ranka obudziła się i stwierdzi­ła, że cały świat przewrócił się do góry nogami. Czuła się tak, jakb\ coś zwaliło ją z osła na drodze do Damaszku. Jej życie już nie było takie jak dawniej. Działo się to w roku 1986.

Było to jedno z nieoczekiwanych, intensywnych, powodujących transformację doświadczeń, które w Azji określa się mianem oświe­cenia. Nagle wszystko odwróciło się do góry nogami. Tam gdzie wcześniej odczuwała lęk i rozpacz, teraz w każdej chwili doświad­czała miłości i życzliwości. Wszyscy byli zdumieni przemianą, która się w niej dokonała - szczególnie dzieci. Mówiły, że mama zmieni­ła się nie do poznania. Wiedziały, że nie mają się już czego obawiać. Katie stała się serdeczna, słuchała ich, nie wybuchała gniewem i cie­szyła ich obecnością, pomagając im czerpać radość z życia.

Co się stało? Katie dokonała prostego odkrycia. Zauważyła, że daje wiarę własnym myślom i w ten sposób sama budzi w sobie lęk. Kiedy przestała im wierzyć, świat koszmarów prysł. Wewnętrzne konflikty i obawy zniknęły. Zaczęła głęboko współczuć ludziom, którzy doświadczali podobnego cierpienia, i pragnęła opowiedzieć im o swoim odkryciu. Poczucie więzi i miłości legło u podstaw me­tody, która miała pomóc innym.

Oto jak sama to wspomina:

Ujrzałam wyminie, w sposób nie budzący żadnych wątpliwości, ze jest zupełnie inaczej, niż mi się zdawało. Moje myśli byty sprzeczne z rze­czywistością, tworzyły opowieści o tym, jak według mnie powinno wy­glądać życie. „Mąż powinien być ze mną bardziej szczery", „Dzieci po­winny mnie darzyć większym szacunkiem". Zrozumiałam, ze zamiast obserwować, co się dzieje, dyktowałam rzeczywistości własne warunki -jakbym potrafiła decydować o jej kształcie.

Teraz rozumiem, że prawda jest całkiem inna. Mąż nie powinien być ze mną bardziej szczery - nie powinien, ponieważ nie był. Dzieci

14          byron katie I michael KATZ

nie powinny byty darzyć mnie większym szacunkiem, ponieważ tego nie czyniły. W jednej chwili stałam się miłośniczką rzeczywistości. Od­kryłam, ze taka postawa jest bardziej naturalna, daje więcej spokoju.

Co się dzieje, kiedy człowiek jest szczęśliwy? W życiu Katie doko­nały się ogromne zmiany: schudła oraz uwolniła się od gniewu i smut­ku. Inne zmiany zewnętrzne nie sprawiają równie wielkiego wrażenia. Katie powtórnie wyszła za mąż. Utrzymuje bliski kontakt z dziećmi, które, jak to dzieci, robią rzeczy zwyczajne i całkiem niecodzienne. Córka Katie ma własne dzieci, a Katie opowiada o tym, jak asystowa­ła przy ich urodzinach. Jeden z synów bierze udział w wyścigach mo-tokrosowych i komponuje muzykę rockową w Los Angeles. Drugi jest elektrykiem i ma trójkę dzieci. Zwyczajne życie rodzinne.

Również w życiu zawodowym Katie doszło do radykalnej zmia­ny Kiedy runął jej dawny świat i wyłonił się nowy, zaczęła traktować ludzi w tak serdeczny i świeży sposób, że mieszkańcy Barstow za­częli mówić o pani, która ma wewnętrzne „światło", promieniujące na zewnątrz. Zaczęli opowiadać Katie o tym, co sprawiało im ból, a ona zapraszała ich do swojego domu, częstowała posiłkiem lub herbatą i sadzała na kanapie. Kazała zapisywać niepokojące myśli, a następnie podsuwała pytania, zaczynając od słów: „Kochanie, czy jesteś pewna, że to prawda?". Nie mówiła nikomu, co robić lub w co wierzyć. Ludzie sami odpowiadali na jej pytania. W rezultacie ich życie ulegało przemianie - czasami zmiany następowały szybko, innym razem - powoli.

W wyniku tych prywatnych, osobistych rozmów jej metoda za­częła zyskiwać coraz większą popularność - Katie zaczęła odwie­dzać różne miejsca w Kalifornii i na całym świecie. Była niemal wszędzie - od Osaki po Kapsztad, po drodze zahaczając o Jerozo­limę i więzienie San Quentin. Poznała tysiące ludzi, którzy przeka­zywali przyjaciołom to, czego się nauczyli i w ten sposób jej filozo­fia zaczęła zyskiwać coraz większy rozgłos. Metoda Katie niewiele się zmieniła, chociaż jej autorka nie ma teraz tyle czasu na gotowa-

kłamstwa O MIŁOŚCI               15

nie co kiedyś. Nadal zwraca się do ludzi „kochanie" lub „mój dro­gi", co w jej ustach brzmi jak delikatne błogosławieństwo. Tak jak dawniej siada wspólnie z nimi i prosi, aby zapisali myśli, które bu­dzą ich cierpienie. Następnie zadaje cztery pytania. Katie zawsze rozpoczyna od określenia myśli rozmówcy na temat innych ludzi — myśli związanych z miłością lub aprobatą, uznaniem lub podzi­wem - od splątanych uczuć, którymi darzymy innych w pracy i w do­mu. Jest prawdziwym znawcą ludzkiego serca, do którego wnosi życzliwość i jasność. Jeśli pragniesz przeżyć oświecenie, umożliwia to bez konieczności zamknięcia się w klasztorze lub zamieszkania na pustyni. Jej pytania pomagają w odnalezieniu naturalnej mądrości, którą wszyscy posiadamy, gdy nie prześladują nas lęk i gniew. Oto jak Katie opisuje swoje odkrycie:

Moje życie przypomina bajkę. Pewnego cudownego dnia, zajęta włas­nymi sprawami, udałam się na pustynię Mojaue. Nagle ujrzałam przed sobą ogromnego grzechotnika. Omal na niego nie nastąpiłam! W pro­mieniu wielu kilometrów nie było żywej duszy - mogłam zginąć bole­sną, powolną śmiercią. Serce waliło mi jak oszalałe, czoło zlało się po­tem. Byłam sparaliżowana przez lęk.

Później, sama nie wiem jak, mój wzrok się wyostrzył. Spojrzałam na węża jeszcze raz i stał się cud. Grzechotnik okazał się kawałkiem grubej liny. To lina! Wąż jest liną! Padłam na ziemię, zaczęłam śmiać się i płakać. Nawet ją kopnęłam.

Co się stało? Wiedziałam, ze jestem bezpieczna. Wiedziałam, ze choćbym stalą na tej Unie tysiąc lat, nigdy więcej nie doświadczę przera­żenia. Poczułam ogromną wdzięczność i spokój. Nawet gdyby cały świat ujrzał „ węża", krzyczał ze strachu, uciekał, miał atak serca i zląkł się na śmierć - ja nie doświadczałabym żadnego lęku i przekazywałabym in­nym dobrą wiadomość. Rozumiałabym ludzkie obawy, dostrzegała cier­pienie, słuchała opowieści o tym, dlaczego uważają ten przedmiot za wę­ża, jednak w żaden sposób nie mogłabym im uwierzyć ani zacząć się bać kawałka liny. Odkryłam prostą prawdę - ten wąż jest kawałkiem liny.

16              byron katie I michael katz

Zdaniem Katie nie jest ważne to, jak bardzo czujesz się nie­szczęśliwy - trzeba jedynie zakwestionować własne myśli leżące u podstaw cierpienia. Coś, co bierzesz za grzechotnika, w rzeczywi­stości jest kawałkiem liny. Wszystkie formy zagubienia w relacjach międzyludzkich mają u swego podłoża ten sam lęk - że nie zdołasz przeżyć i być szczęśliwym bez czyjejś aprobaty lub miłości, że jeśli nie będziesz pracował dwadzieścia cztery godziny na dobę, aby za­dowolić szefa, współmałżonka czy kolegę, zawali się cały twój świat. Katie wskazuje, że istnieje inny, mniej dramatyczny i znacznie ła­twiejszy sposób zdobycia miłości.

W jaki sposób pomagam ludziom, którzy uważają, że lina jest grzechot-nikiem? Nie mogę tego uczynić. Musza odkryć to sami. Mogą uwie­rzyć, ze tak jest, ponieważ pragną, abym miała rację. Jeśli jednak sami tego nie dostrzega, zawsze w gtębi serca będą przekonani, ze lina jest ja­dowitym wężem i ze znajdują się w śmiertelnym niebezpieczeństwie.

Wiośnie tak jest z naszymi myślami. W ich badaniu chodzi o grze-chotniki zamieszkujące nasz umysł - myśli, które zagradzają nam dro­gę do miłości, uniemożliwiają doświadczanie tego, ze jesteśmy kocha­ni. Widzę, że każda pozbawiona miłości, stresująca myśl zakorzeniona w naszym umyśle jest liną. Dzięki mojej metodzie badania będziesz mógl odkryć, że wszystkie węże zamieszkujące twój umyśl w rzeczywi­stości są zwyczajną liną.

W odkryciu Katie najlepsze jest to, że gdy zakwestionujesz włas­ne myśli, odkryjesz, iż świat jest znacznie bardziej życzliwym miej­scem, niż sądziłeś, że nie ma potrzeby kłaść się spać z niepokojem i budzić z lękiem. Kiedy nauczysz się patrzyć, odsłoni się przed to­bą świat pełen miłości i niezwykłych możliwości.

Santa Rosa, Kalifornia Grudzień 2004

SŁOWO WSTĘPNE:

JAK DOSZŁO DO POWSTANIA TEJ KSIĄŻKI

To niewiarygodne, pomyślałem, gdy po raz pierwszy ujrzałem Byron Katie. Nie byłem pewny, kogo poznałem - Katie wydawała się po łączeniem Mary Poppins z mistrzem zeń. Była to energiczna, prze nikliwa, kochająca, czujna i wesoła kobieta. Miałem zostać jej agen­tem literackim, lecz trudno mi było zrealizować cel spotkania, ponieważ śmialiśmy się bez przerwy. W pewnej chwili nasz gospo­darz dostał takiego ataku śmiechu, że spadł z kanapy.

Chociaż miałem bardzo ograniczoną wiedzę na temat metody kwestionowania własnych myśli, miałem przeczucie, że może mieć ona naprawdę przełomowe znaczenie. Śmialiśmy się na myśl o zmia­nach, które dokonałyby się w rządzie, systemie edukacji i instytucji małżeństwa, gdyby ludzie zakwestionowali to, w co wierzą. Byłem bardziej zainteresowany tą rozmową niż książką. Loving What L (Jak kochać to, co jest) w końcu się ukazała. Chociaż od tego cza­su upłynęło pięć lat, w dalszym ciągu jestem pod silnym wrażeniem jej konsekwencji, nadal też mam problem ze zrealizowaniem celu spotkania, gdy rozmawiam z Katie.

Byron Katie spędza większość czasu w rozjazdach, prowadząc liczne seminaria i warsztaty Występując w tej roli, nie musi wiele tłumaczyć. Zachęca uczestników spotkania, aby wypróbowali jej pytania, a następnie pokazuje, w jaki sposób działają. Na każdą myśl - pełną cierpienia, gniewu lub smutku - odpowiada tym sa­mym dociekliwym i przyjacielskim pytaniem: „Czy to prawda?". Resztę załatwia jej serdeczność i akceptacja. Dzięki temu porusza

18              byron KATIE I michael KATZ

...