[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Okoliczności zwiększające ryzyko    transmisji wirusa HIV przy zakłuciu

o        zakłucie głębokie                                 16,1%

o        widoczna krew na narzędziu                    5,2%

o        igła prosto z żyły                                         5,1%

o        AIDS terminalny                                         6,4%

o        Profilaktyczne podanie zidowudiny (AZT, retrovir) zmniejsza ryzyko zakażenia o 80%                          ® EM 2003

Ekspozycja na HIV

o        Rozpocząć profilaktykę jak najszybciej po ekspozycji (optymalnie w ciągu kilku godzin). Profilaktyka polega na przyjmowaniu leków antyretrowirusowych przez 28 dni lub do momentu rozstrzygnięcia celowości jej stosowania

o        Wykonać próbę ciążową, jeżeli kobieta nie jest pewna, czy jest w ciąży

o        Skonsultować się ze specjalistą

o        Zalecić profilaktyczne przyjmowanie leków przeciw retrowirusowych przez 4 tygodnie

o        Wykonywać badania na obecność anty-HIV co najmniej przez 6 miesięcy (12) – wyjściowo po 1,5, 3 i 6 miesiącach

o        Wykonać badanie na obecność anty-HIV w razie wystąpienia objawów ostrej choroby retrowirusowej

PROFILAKTYKA POEKSPOZYCYJNA W OCHRONIE ZDROWIA

o        HIV        Leki podawane przez 28 dni.

o        Profilaktyka podstawowa                                   

§         Combivir 2x1 tabl

o        Profilaktyka rozszerzona

§         Combivir 2x1 tabl

§         Kaletra 2 x 2 tabl

o        Uwaga: jeśli w/w leki są niedostępne podajemy    retrovir 2x250 mg.

Każda krew jest potencjalnie zakaźna.

PRACUJ ZAWSZE W RĘKAWICZKACH !

Rękawiczki są najlepszym i najpowszechniejszym zabezpieczeniem przed zakażeniem, zmieniane po obsłudze każdego pacjenta. Dzięki osłonięciu ręki rękawiczką lateksową, przy zakłuciu igłą ze światłem ryzyko zakażenia zmniejsza się o około 50%.

Skuteczność zasad profilaktyki zakażeń krwiopochodnych opiera się na wyrobieniu nawyków zachowania się personelu, a nie na zachowywaniu środków ostrożności przy niektórych pacjentach.

o        KAŻDY CHORY MOŻE BYĆ ZAKAŹNY !

o        NIGDY NIE BĘDZIEMY WIEDZIEĆ, KTÓRY PACJENT JEST  ZAKAŻONY I CZYM.

*******************************************************

TĘŻEC - ciężka choroba przyranna zwierząt i ludzi. Tężec jest chorobą zakaźną (wywoływana przez czynnik zakaźny), ale nie zaraźliwą, ponieważ jej przyczyną są egzotoksyny (o charakterze neurotoksyn) wytwarzane przez laseczki tężca (Clostridium tetani).

·         Chorobę u ludzi i zwierząt powoduje Clostridium tetani, czyli beztlenowa orzęsiona laseczka wytwarzająca okrągłe spory, zwane też przetrwalnikami, umieszczone na końcach laseczki.

·         Spory po wniknięciu w tkanki, najczęściej po zranieniu lub skaleczeniu, przechodzą w postać wegetatywną poprzez proces kiełkowania spor. Rozwojowi sprzyjają warunki beztlenowe. Takie warunki spotykamy w ranach głębokich. W ranach płytkich i drobnych skaleczeniach może również dochodzić do namnażania się laseczek tężca pod warunkiem dodatkowego zakażenia drobnoustrojami tlenowymi, które zużywając tlen wytworzą warunki korzystne do rozwoju laseczek tężca. Namnażając się w miejscu zakażenia produkuje toksyny: tetanospazminę, tetanolizynę i fibrynolizynę.

·         Tetanospazmina jest neurotoksyną atakującą komórki nerwowe. Wiążąc się z obwodowym neuronem ruchowym, wnika do aksonu i stąd przenosi się do komórek nerwowych pnia mózgu i rdzenia kręgowego. Tetanospazmina wędruje następnie przez synapsę do zakończenia presynaptycznego, gdzie blokuje uwalnianie inhibitorów neuroprzekaźnikowych (glicyna i kwas gamma-aminomasłowy, co powoduje blokowanie fizjologicznych procesów hamowania i prowadzi do stałego nadmiernego pobudzenia neuronów ruchowych, które z kolei wywołuje wzmożone napięcie i napady prężeń (skurczów) mięśni szkieletowych.

·         Tetanolizyna działa litycznie na czerwone ciałka krwi.

·         Laseczka tężca jest bardzo rozpowszechniona w przyrodzie. Występuje w glebie, kurzu, błocie.

·         Okres inkubacji choroby wynosi od 2 do 50 dni, najczęściej około 7–14 dni. Pierwsze objawy to skurcze mięśni. Początkowo skurcze przede wszystkim mięśnia żuchwy, powodując charakterystyczny szczękościsk (trismus). W następnym etapie skurcze obejmują inne partie mięśni szkieletowych. Skurcz mięśni mimicznych twarzy wywołuje charakterystyczny grymas, tzw. uśmiech sardoniczny (risus sardonicus). Napięcie mięśni karku i tułowia daje łukowate wyprężenie ciała (opistotonus).

·         U czlowieka: Objawy uaktywniają się ok. 3–14 dni po zakażeniu. W miejscu zranienia występuje ból i skurcz mięśni.

·         Rozpoznanie różnicowe - W początkowych etapach choroby należy wykluczyć:

o        zatrucie strychniną,

o        tężyczkę,

o        zapalenie mózgu,

o        wściekliznę,

o        ostry gościec stawowy.

Postępowanie zapobiegające zachorowaniu na tężec (postępowanie profilaktyczne) można podzielić na dwa zagadnienia:

·         zapobieganie zachorowaniu osób zdrowych – uodpornienie czynne przez zastosowanie szczepień

·         zapobieganie zachorowaniu u osób narażonych na zachorowanie przy podejrzeniu zanieczyszczenia rany (lub uszkodzenia ciągłości skóry/błon śluzowych) pałeczkami tężca lub ich przetrwalnikami – uodpornienie czynne lub czynno-bierne przez zastosowanie szczepienia lub szczepienia wraz z podaniem antytoksyny tężcowej.

Szczepienia przeciwtężcowe są łatwą, tanią i skuteczną formą zapobiegania zachorowaniom na tężec. Szczepienia stosuje się u ludzi, można także szczepić konie.
U ludzi szczepienia przeciw tężcowi należą do szczepień obowiązkowych, bezpłatnych.

Podstawowy program szczepień przeciwtężcowych, który powoduje wytworzenie odporności przed zachorowaniem składa się z 4 dawek podawanych w następujący sposób:

1.      2. miesiąc życia (szczepionką skojarzoną, łącznie ze szczepieniem na błonicę i krztusiec – szczepionka DPT)

2.      przełom 3. i 4. miesiąca życia (po 6 tyg., szczepionką skojarzoną, łącznie ze szczepieniem na błonicę i krztusiec – szczepionka DPT)

3.      5. miesiąc życia (szczepionką skojarzoną, łącznie ze szczepieniem na błonicę i krztusiec – szczepionka DPT)

4.      16. – 18. miesiąc życia (szczepionką skojarzoną, łącznie ze szczepieniem na błonicę i krztusiec – szczepionka DPT).

Następnie należy przeprowadzać podawanie kolejnych dawek szczepionki tzn. przypominających w następującym schemacie:

1.      6. rok życia (szczepionką skojarzoną łącznie ze szczepieniem na błonicę i krztusiec – szczepionką DTaP)

2.      14. rok życia (szczepionką skojarzoną łącznie ze szczepieniem na błonicę, ze zredukowaną ilością anatoksyny błoniczej)

3.      19. rok życia (lub ostatni rok nauki w szkole) – (szczepionką skojarzoną łącznie ze szczepieniem na błonicę, ze zredukowaną ilością anatoksyny błoniczej).

Aby uchronić osobę dorosłą przed zachorowaniem, konieczne jest powtarzanie podawania dawek tej szczepionki (szczepionka Td) w odpowiednich odstępach czasu w ciągu całego życia, nie rzadziej niż co 10 lat.

Postępowanie z osobami zranionymi i narażonymi na zachorowanie na tężec zależy od: stanu przeprowadzenia programu szczepienia podstawowego, czasu który upłynął od programu szczepienia podstawowego i ryzyka wystąpienia tężca.

Jeżeli ryzyko zachorowania jest duże to u osób nieszczepionych, a także u który program podstawowy szczepienia nie został ukończony lub upłynęło więcej niż 10 lat od ukończenia programu podstawowego należy zastosować zarówno antytoksynę tężcową (ewent. ludzką immunoglobulinę przeciwtężcową) oraz szczepienia anatoksyną tężcową (szczepionka T lub Td) w schemacie 0-1-6 miesięcy.

***********

Tężec – zaburzenia neurologiczne cechują się wzrostem napięcia mięśniowego. Wywołuje go egzotoksyna – laseczki tężca.

Występowanie: w glebie, odchodach zwierząt, zarodnikach przetrwałych kilka lat.

Patogeneza tężca:

·         Rany głębokie,

·         Rany kłute

·         Rany miażdżone, szarpane,

·         Rozdarcie powłok lub rozległe otarcia

·         Oparzenia

·         Drobne skaleczenia

·         Noworodki – pępowina

Tetanospazmina – obwodowe zakażenie neuronów-pień mózgu i rdzeń kręgowy-blok.uwal.neuroprzekaź,-blok.fizj.prac.mieśni(blokada mięśniowa).

Okres wylęgania 8 dni, im krótszy tym gorsze rokowania.

3 formy: tężec twarzowy, tężec uogólniony (miejscowy), tężec ….

Prężenie występuje 3-4 tyg. Całkowite wyleczenie miesiące.

Zstępujące objawy wzmożonego napięcia mięśni: szczękościsk, sztywność karku, uśmiech szyderczy.

Różnicowanie: ropień okołomigdałkowy, ropień zębodołowy.

Sztywność karku: gorączka, zaburzenia świadomości, nieprawił. PMR.

Wścieklizna – skurcz gardła i krtani.

Powikłania złamania , skurcz krtani i gardła – niewydolność oddechowa i bezdech.

Leczenie: (ważne o to pyta):

Leczenie: w OIT, izolatka, tlenoterapia, płyny, elektrolity, uzupełnianie kalorii.

Rokowanie: gorsze gdy krótki okres wylęgania, noworodku, osoby starsze, zaburzeniami oddychania.

Profilaktyka: Dorośli – 3 dawki szczepionki, dawka1 4-8 tyg, dawka2-6-12 mc ; odpowiednie oczyszczenie rany, uodpornienie bierne (indywidualne).

Tężec

Co to jest tężec?

Tężec to choroba często śmiertelna o ostrym przebiegu. Wywołuje ją toksyna wytwarzana przez zarodnikujące bakterie Clostridium tetani. Mają one zdolność wytwarzania przetrwalników i dzięki nim zachowują żywotność przez wiele lat. Bakterie występują powszechnie w glebie oraz w odchodach ludzi i zwierząt.

W jaki sposób dochodzi do zakażenia tężcem?

Do infekcji dochodzi po wniknięciu zarodników do ustroju najczęściej przez ranę kłutą, ale także przez drobne, często niezauważalne skaleczenia, dożylne podawanie narkotyków oraz bardzo rzadko podczas operacji brzusznych.

Na ryzyko zachorowania narażony jest każdy, kto nie został w pełni uodporniony na tę chorobę. Ponadto w grupie ryzyka znajdują się osoby z osłabionym układem odpornościowym bez względu na to czy zostały na tężec uodpornione czy nie.

Tężec nie jest chorobą zaraźliwą, więc nie przechodzi z osoby na osobę.

Objawy

Okres inkubacji wynosi od 3 do 21 dni (średnio około 10 dni), chociaż w zależności od rodzaju, miejsca i rozległości rany inkubacja może trwać od jednego dnia do kilku miesięcy.

Do wczesnych objawów tężca u osób dorosłych należą wyprężenie okolic brzucha oraz zesztywnienie szczęki aż do jej całkowitego zablokowania (stąd nazwa szczękościsk lub katalepsja). Następnie występują bolesne skurcze mięśni i towarzyszące im trudności w oddychaniu i przełykaniu. 10-25% przypadków kończy się śmiercią. Najwyższa śmiertelność występuje u osób młodych, starszych, narkomanów i osób nieszczepionych.

Wczesne rozpoznanie choroby, leczenie wraz z oczyszczeniem rany, odpowiednie antybiotyki oraz podawanie immunoglobuliny tężcowej mogą uratować życie.

...