[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Kinga Karpińska,

CIĄŻA U KOBIET PO USZKODZENIU RDZENIA KRĘGOWEGO

·        Bez względu na poziom uszkodzenia albo dysfunkcji, kobiety z urazem rdzenia mogą mieć i maja dzieci.

·        Zarówno one same, jak i ich partnerzy i lekarze powinni jak najwięcej wiedzieć o ciąży i porodzie.

·        Są tak samo odpowiedzialne za swoje dzieci jak inne kobiety.

·        Musza zadecydować czy są fizycznie, emocjonalnie i finansowo przygotowane do posiadania dziecka.

·        Muszą wiedzieć jak zmienia się ich ciało i jak uniknąć komplikacji podczas ciąży.

·        Jeśli nie chcą mieć dzieci - potrzebują zabezpieczenia antykoncepcyjnego.

PŁODNOŚĆ

Płodność to zagadnienie bardzo ważne dla kobiet po urazie rdzenia kręgowego, będących w odpowiednim wieku do urodzenia dziecka. Zazwyczaj po URK, jako przeżyciu traumatycznym, następuje zatrzymanie się na krótki czas cyklu menstruacyjnego. Taka przerwa może trwać nawet do 6 miesięcy. Po uregulowaniu się cyklu menstruacyjnego możliwość zajścia w ciąże nie jest zaburzona. Kobiety, u których menstruacja nie powróciła, powinny skontaktować się z lekarzem, który zaleci stosowną kuracje.

ŚRODKI ANTYKONCEPCYJNE DLA KOBIET PO URK

A) odradza się stosowanie:

- doustnych środków antykoncepcyjnych - ze względu na zwiększone ryzyko zatorowości płuc i mózgu.

- wkładek sródmacicznych - u kobiet z umieszczonym na stałe cewnikiem, ze

względu na zwiększone ryzyko przewlekłego zapalenia błony śluzowej szyjki macicy. Ponadto wkładki sródmaciczne wykazują tendencję do wydłużania krwawienia, co ze względów oczywistych jest niekorzystne dla kobiety z URK.

B) zaleca się

- środki plemnikobójcze (żele, spray, kapsułki)

- kapturki

- prezerwatywy.

CIĄŻA KROK PO KROKU PO URK

1.       Przygotowanie psychiczne i świadoma decyzja podjęta z partnerem.

2.     Konsultacja z ginekologiem.

3.     Ewentualne wycofanie przyjmowanych do tej pory leków.

4.     Badanie urologiczne i uregulowanie sytuacji.

5.     Zmiany fizyczne:

U niektórych kobiet po urazie rdzenia pojawiają się zmiany w układzie kostnym - skrzywienie kręgosłupa, pęknięcia miednicy lub przemieszczenie się stawu biodrowego.

Te schorzenia mogą w znacznym stopniu ograniczyć miejsce potrzebne do wzrostu płodu i uniemożliwić donoszenie ciąży do końca. Mogą również uniemożliwić poród naturalny.

6.     Podejście grupowe: pielęgniarka, położna, lekarz rodzinny, fizjoterapeuta...

7.     CIĄŻA WYSOKIEGO RYZYKA: podwyższony poziom ryzyka wystąpienia w ciąży komplikacji. Ciąża kobiet po URK na pewno do takiej należy.

I TRYMESTR

OBJAWY NORMALNE

- zawroty głowy

- bóle głowy

- zmęczenie

- nudności

- niestrawności

- zmiany nastroju

OBJAWY ALARMOWE – natychmiastowa reakcja!!!!!!!!

- ból głowy u kobiety po URK może być oznaką autonomicznej dysrefleksji

- ból głowy z mdłościami u kobiety URK może być oznaką zapalenia dróg moczowych

PROBLEMY !!!!

W I trymestrze pojawiają się zmiany w wypróżnianiu i wydalaniu moczu – zwiększa się częstotliwość oddawania moczu oraz dochodzi do zatwardzenia. W przypadku moczu lekarz może zalecić ograniczenie spożycia wody. Natomiast przy zaparciach zaleca się środki zmiękczające kał lub lewatywę.

II TRYMESTR

OBJAWY NORMALNE

- ciąg dalszy częstomoczu

- przyrost masy ciała

- zmiany nastroju

- wzrost łaknienia

- przyspieszony wzrost paznokci, włosów

- pogłębienie zmęczenia

OBJAWY NIEPORZĄDANE U KOBIET PO URK

- pęcherz uciskany przez płód potrzebuje częstszego opróżniania – częstsze cewnikowanie lub cewnik na stałe, ZWIĘKSZONA kontrola stanów zapalnych dróg moczowych (objawy zapalenia: gorączka, dreszcze, ból głowy, zmiany w spastyce, niezwyczajne bóle), profilaktyka infekcji dróg moczowych: więcej płynów bez cukrowych, herbaty ziołowe, itp.

- przybieranie na wadze – może stać się kłopotliwe przy przesiadaniu z wózka, przy poruszaniu się lub przy wykonywaniu podstawowych czynności codziennych; rozwiązanie: zmiana organizacji czynności codziennych, rzadsze przesiadanie się z wózka lub wymiana wózka na wózek elektryczny

- odleżyny – kobieta po URK w czasie ciąży jest na nie szczególnie narażona gdyż przybiera na wadze i rzadziej zmienia pozycje ciała; po zauważeniu jakichkolwiek zmian na skórze powinna skontaktować się z lekarzem a profilaktycznie powinna po prostu zwracać szczególną uwagę na wszelkie sytuacje mogące powodować odleżyny

- spastyka – u kobiet po URK może w czasie ciąży się nasilać bądź być osłabiona; może również pojawić się u kobiet jeśli wcześniej jej nie miały; wszystkie zmiany w spastyce powinny być konsultowane z lekarzem gdyż mogą być oznaką różnych nieprawidłowości

III TRYMESTR

UWAGA!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

- kłopoty z oddychaniem – im wyższy poziom uszkodzenia tym większa utrata kontroli nad mięśniami oddechowymi, dodatkowo uciskana przez płód przepona powoduje że coraz trudniej jest wziąć głęboki oddech – aby ułatwić oddychanie należy przestrzegać zasady prawidłowego prostego siedzenia oraz zwiększać częstotliwość odpoczynków na leżąc; poza tym jeśli do tej pory kobieta nosiła pas brzuszny powinna go trochę poluzować lub na czas trzeciego trymestru w ogóle z niego zrezygnować; fizjoterapeuta może zalecić ćwiczenia oddechowe; być może zaistnieje potrzeba monitorowania oddechu

- uciskający naczynia rosnący płód może doprowadzać do zaburzeń krążenia czego wynikiem mogą być obrzęki nóg; aby ich unikać lekarz może zalecić stosowanie pończoch uciskowych lub odpowiednie ćwiczenia; należałoby również zwiększyć ilość czasu na wypoczynek; czasem lekarz może przypisać leki przeciw obrzękowe

PORÓD

- najlepiej dokładnie zaplanować z ginekologiem datę porodu aby uniknąć komplikacji w czasie pierwszego okresu porodu

- w czasie przygotowania do samego porodu zwraca się uwagę na częstość wypróżnień, eliminacja infekcji dróg moczowych, zmiany w spastyce i krążeniu

- warto zapisać się do szkoły rodzenia

PIERWSZY OKRES PORODU:

- najczęściej przy urazie powyżej Th10 nieodczuwalne są skurcze przedporodowe

- przy urazie poniżej Th10 kobiety mogą odczuwać skurcze macicy, ALE niektóre mogą wraz z postępem porodu przestawać je czuć

- dobrym rozwiązaniem jest wywołanie porodu

- u kobiet po URK zazwyczaj pilnowanie rozpoczynającego się porodu zaczyna się już po 28 tyg. ciąży – w tym celu przeprowadza się co tygodniowe wizyty u ginekologa oraz uczy się paraplegiczki palpacyjnego badania macicy aby mogły rozpoznać rozpoczynający się poród, a tetraplegiczki zaopatruje się w przenośny monitor kontrolujący skurcze

OZNAKI ZAPOWIADAJĄCE PORÓD

- uczucie strachu i smutku

- zmiany w spastyce lub oddychaniu

- ból pleców

- napięcie w brzuchu

- ucisk w miednicy

- nienormalne odczucie bólu

- autonomiczna dysrefleksja

PORÓD cd

Niektóre kobiety po URK rodzą bez problemowo, inne potrzebują pomocy próżnociągu lub kleszczy. Czasem najlepszym rozwiązaniem jest cesarskie cięcie ale nie od razu trzeba o nim rozmyślać. Najpierw trzeba sprawdzić czy istnieje możliwość urodzenia naturalnie.

Chociaż niektóre kobiety mogą nie potrzebować znieczulenia w związku z brakiem czucia, należy je rozważyć, jako metodę zapobiegania autonomicznej dysrefleksji podczas porodu.

PO PORODZIE

- jeśli wykonywana była episjotomia nie należy wykonywać zabiegów lampą nagrzewającą bo można poparzyć kobietę z powodu jej braku czucia.

- w czasie siadania kobieta może czuć zawroty głowy, dlatego powinna siadać powoli

- przy karmieniu piersią może się nasilać spastyka

- kobiety z ograniczonym czuciem sutków mogą zauważać zmniejszoną ilość mleka, bo jego wytwarzanie jest stymulowane przez ssanie

1